Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego – skutki z zakresu prawa pracy

Od 1 lipca 2023 r. Ministerstwo Zdrowia odwołuje stan zagrożenia epidemicznego w Polsce. Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego będzie wiązało się ze zmianami wyjątkowych rozwiązań wprowadzonych dla pracodawców na czas walki z koronawirusem.

Najważniejsze zmiany w związku z planowanym odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego:

1. Powrót do obowiązkowych badań medycyny pracy

Z dniem 1 lipca 2023 r. nastąpi przywrócenie obowiązku kierowania pracowników na okresowe badania medycyny pracy. Badań medycyny pracy będzie trzeba wykonać w terminie 180 dni od odwołania stanu zagrożenia epidemicznego. Badania będą musiały zostać uzupełnione do dnia 28 grudnia 2023 r.

 

2. Powrót do obowiązkowych szkoleń BHP

Od dnia 1 lipca 2023 r. pracodawca będzie miał 60 dni na uzupełnienie szkoleń okresowych w dziedzinie BHP. Jeżeli termin ważności szkolenia okresowego BHP przypadał na okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub w okresie 30 dni od dnia ich odwołania, szkolenie okresowe będzie trzeba uzupełnić do 30 sierpnia 2023 r.

 

 3. Powrót do wyższych limitów odpraw i odszkodowań w przypadku rozwiązania stosunku pracy

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku pracodawców dotkniętych spadkiem obrotów gospodarczych lub istotnym wzrostem obciążenia funduszu wynagrodzeń ze względu na COVID-19, wprowadzone zostały ustawowe ograniczenie wysokości odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę maksymalnie do wysokości 10- krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 lipca 2023 r. pracodawcy będą musieli ponownie wypłacać odszkodowania i odprawy w przypadku rozwiązania umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie pracodawcy do limitu 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

 

4. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

W okresie stanu zagrożenia epidemicznego pracodawcy mogli zawieszać obowiązki w zakresie tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, dokonywania odpisu podstawowego lub wypłaty świadczeń urlopowych. Z dniem 1 lipca 2023 r. pracodawcy muszą wrócić do stosowania wszystkich przepisy ustawy o ZFŚS.

 

 5. Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji w czasie stanu zagrożenia

W okresie obowiązywania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego wprowadzono możliwość wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy czy innych stosunków cywilnoprawnych (np. umowy zlecenie) z zachowaniem terminu 7 dni. Po uchyleniu tego przepisu zakaz konkurencji będzie obowiązywał na warunkach określonych w umowie.

 

6. „Fikcja doręczenia”

Jedną ze zmian na którą czekali pracodawcy jest koniec ograniczenia możliwości uznania za doręczone pism nieodebranych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Przepis ten mówił, że jeśli pracownik nie odebrał pism podlegających doręczeniu za potwierdzeniem odbioru przez pocztę, których termin odbioru określony w druku awizo przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, nie można było uznać za doręczone. Z dniem 1 lipca rozpocznie swój bieg, po upływie którego rozwiążą się umowy wszystkich pracowników, którzy nie odebrali pism przez ostatnie 3 lata.

 

7. Przedłużenie legalności pobytu cudzoziemców na podstawie ustawy covidowej

Specustawa covidowa pozwalała pracodawcom na warunkowe legalne zatrudnianie cudzoziemców, którzy przyjechali do Polski nawet po wygaśnięciu ich zezwolenia na pobyt i pracę. Kiedy zostanie zniesiony stan zagrożenia epidemicznego, cudzoziemcy, którzy przyjechali do Polski przed wybuchem pandemii oraz cudzoziemcy, których dokumenty pobytowe skończyły się przed 24 lutego 2022 r. (przed wybuchem wojny w Ukrainie), będą mieli tylko 30 dni na złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt, a pracodawcy na dopilnowanie formalności.